Bir Peri Masalı

Yok artık diyorsunuz değil mi? Yapmaz bu kadarını; gecenin bu saatinde tutuşmamıştır bir masal için Tunç... Yoksa tutuşur mu dersiniz? Neyse konumuza dönelim, başlığın bir Peri Masalı olduğuna bakmayın, aslında bir kabus, bu günlerde De Ja Vu sunu yaşadığımız türden birşey...

Bu yazıda birkaç gün önce tekrardan okuyacağım dediğim kitaplardan birini okuduğumu ve ondan çıkardığım notları sizlere sunmak için ne kadar kıpır kıpır olduğumu gösteriyorum... Aslında yazıyla aynı tarih gününde öğleden sonra dersim var, ama varsın olsun bu bünye uykusuz kalsın, uykudan daha gerekli şu anda bunu yapmak nede olsa...

Bir Peri Masalı; Hayvan Çiftliği, George Orwell.

Önce kısaca Sunuşla başlarsak; bizlere önce Eric Arthur Blair(Tony ile akraba mıdır?)'in tarihsel olaylar karşısında ne kadar tarafsız kalabileceği ilginç hikayelerle sunuluyor [Celal Üster çevirisinde tabii ki :)]. Sunuşta ayrıca ''İki ucu bir yergi mızrak'' sözü de kitapta en baştan ilginç deyimler, kelime kullanımları arama heyecanınızı ortaya çıkıyor... Halide Edip çevirisinden alıntılarla ''Orwell bilerek yada bilmeyerek, herhangi bir idarenin nizam ve kanundan ayrılınca nasıl bir afete yakalandığını resmetmiştir'' diyor... Bu çok önemli bir nokta... birilerinin nizam ve kanunlarla sürekli oynamasının da bir toplumda afete yol açacağını hatırlatarak niyetimi belli edebilirim sanırım... Ayrıca daha kitapta Sunuşta ''Özgürlüklerini savunamayanların ödedikleri bedel ağırdır. Özgürlük değerli olduğu ölçüde kırılgandırda!'' sözüyle kitabın konusuyla alakalı veya alakasız koşullar için kullanılabilecek bir öğütte görülebiliyor... Kitap için özetle Jonathan Swift'ten Aldous Huxley'e[Cesur Yeni Dünya, O kitapta tekrar okunacak!] uzanan bir yelpazenin parçalarındandır diye bir tanımlama yapılıyor... Son olarak başta söylediğim gibi; Korkunç sonla biten Bir Peri Masalı olduğu hatırlatılıyor...

Kitapta ilginç olaylar dizgisi, tarihte gerçek kişilerle çeşitli kademelerde çeşitli hayvanlar üzerinden bizlere canlandırılıyor. Bu hayvanlardan birisi '' Eşşekler uzun yaşar, hiç ölmüş bir eşşek gördünüz mü?'' gibi garip ama yerinde çok değerli bir sözü bize dillendiriyor... Cevap verilmek istenmeyen bir soruya karşı kullanılacak bir cevap...

Olaylar içerisinde bana eski birşeyleri hatırlatan bazı kısımlarda var... Örneğin, Pinchfield Çiftliğinden; Hayvan Çiftliğinde Yamyamlık, H.Ç.'de İşkence ve H.Ç.'de ''mallık'' olduğu gibi söylentiler yayıldığı dile getiriliyor... Bu bahsedilen durumları orta okul yıllarımdayken bir tenefüs muhabbetinde de duymuştum. İdeolojiler hakkında hiçbir bilgisi olmayan tipler, sağdan soldan duyduklarıyla bazı kelimelerle kendi inandığını övüp bir diğerini yargılıyordu... Mallık ise bir cinsiyeti diğerinin yönetiminde bir hayvan türü gibi gördüğünü simgeliyor, okursanız anlayacaksınız kesinlikle... Bu arada H.Ç.[kırmızı] dışında adı sıkça geçen 2 çiftlik var bunlardan Pinchfield sanırım Yeşilleri, Foxwood Çiftliği ise Mavi'leri temsil ediyor... Bu konuda bir yazı görmedim ama Alaska ve Sahte Para olaylarını eşleştirdim kendimce :).

Bazı ilginç olayları cümle cümle yazacağım bundan sonra, böylece dikkatimi çeken kısımları belirtip çabucak son söyleyeceğime geleceğim...

• Molie'nin kurallara uymayışı, düzeni kabul etmeyip kesme şeker ve kurdeleler için alıştığı düzeni seçmesi...
• ''Yeldeğirmeni olsada olmasada şu kötü hayatımda değişecek hiçbirşey olmayacak...''
• Napoleon; Savunma, Silah... Snowball; Başka yerlerde propaganda-ayaklanma
• Snowball 9 köpek yavrusu tarafından kovalanıyor, kovuluyor... [*]
  
• Koyunlar; 4 ayak iyi, 2 ayak kötü, sonra... ''??''. Sürü psikolojisi tanımına olay içinde örnek görebiliyorsunuz bu durumda :). Bunu göz önüne alıp bazı olaylara bakarsak sanırım daha anlamış oluruz, Neyse durmak yok yazmaya devam...
• 4 Domuz sürekli birşeyler söyleyecek olup birşeylerden korkup susuyor. Sende okurken kendini bu 4 domuzdan farklı sayıyor musun? Yoksa [*]'daki gibi 10'uncu köye gitse de birşeyler yapıyor musun?
• ''Boxer daha da çok çalışacağım'' diyor burada bir şümşek çaktı bende; idealistlik, biraz saflık, biraz salaklık, biraz fedakarlık; ''kimler için, neler için?'' dedirtti...
• ''Halka hizmet etmenin mutluluğu ve onuru'' yakın zamanda birisi ne demişti? yok böyle birşey, onlar aldatmaca sen kendi işine bak! bunu hatırlattı bana, size de ideallerinizi ve idealistliğinizi sorgulatacaktır eminim... Bulutsuzluk Özleminin bir şarkısındaki gibi; Bunun İçin mi Geldin Dünyaya dedirtiyor...
• Toplumsal hafızaya bir eleştiri olarak; Squealar'ın bazı ürünlerin %200 bazılarının %300 arttığını söylediğinde emin olmasalar bile inanmaları... TV röportajları oluyor; Pazarda bir teyze ''Pahalılık fazla, geçinemiyoruz...'' diyor bir ekonomi programında ise çeşit çeşit Squealar'lar...
• Topallaya topallaya avluya gittiğinde yaşlandığını hissetti... Artık uyanma söz konusuydu ama tam anlamıyla bir uyanma değildi bu; Zafer içinde kaybedilenler farkediliyordu!
• Squealar'ın boya ve merdiven ile yakalanması... Bu kısımı okurken kendimi eşşek [Benjamin yani :)] gibi hissettim. Birçok şeyi görüp içime attığımı anımsayıp bununla benzeştirdim. Bu ana kadar kendimi Boxer'a benzetiyordum ama sanırım At değil, Eşşek mişim![Bu aralar kendimi olmadığım şeyler olarak görmek normal gelmeye başladı, acı mı mutluluk mu bilemiyorum.]
• 04.55, 02.10.2007

İşte bu kadar, son olarak söylemek istediğim ise şimdi geliyor... ''Hayvan Çiftliğini Okuyun. Biraz Politikayla ilişkilendirin... Domuzların yerine koyun birilerini ve tabii ki kendinizi, sonrada Benjamin'in, Boxer'ın yerine koyun kendinizi... O zaman daha da seveceğim sizi!!! ''

Bu kitap oldukça faydalı bir kitap, bundan sonra 1984, daha sonra da Cesur Yeni Dünya'yı okuyun... Hayvan Çiftliğini okurken Pink Floyd'dan Animal, Cesur Yeni Dünya'yı okurken Iron Maiden'den Brave New World'ü dinleyin... Ne de olsa bu albümlerde bahsedilen kitapların izi var...

Tunç